Phòng khám Mai Thanh – Minh Hùng
Bác sĩ chuyên khoa 1 Trần Minh HùngNội dung
Việc kẹp dây rốn phù hợp có thể tăng thể tích máu từ bánh nhau đến thai nhi sau sinh. Kẹp dây rốn muộn và vuốt ngược dây rốn về phía trẻ tăng thể tích máu về phổi, đặc biệt ở trẻ sơ sinh non tháng từ đó giúp phổi giãn nở tốt hơn. Cả hai phương pháp này đều giúp tăng nồng độ O2, áp lực máu và hemoglobin, đồng thời giảm nguy cơ thiếu máu cục bộ trong quá trình chuyển từ tuần hoàn nhau thai sang tuần hoàn tim phổi sau sinh.
Nghiên cứu đã chỉ ra rằng trẻ non tháng kẹp dây rốn muộn có tỷ lệ tử vong, và tỷ lệ xuất huyết não thất thấp hơn so với trẻ được kẹp dây rốn sớm. Tuy nhiên, tỷ lệ trẻ sơ sinh, đặc biệt trẻ <32 tuần, được kẹp rốn muộn còn hạn chế. Từ đó, 𝗛𝗶𝗲̣̂𝗽 𝗵𝗼̣̂𝗶 𝗦𝗮̉𝗻 𝗣𝗵𝘂̣ 𝗸𝗵𝗼𝗮 𝗖𝗮𝗻𝗮𝗱𝗮 (𝗦𝗢𝗖𝗚) đã đưa ra khuyến cáo về việc xử trí kẹp dây rốn dựa vào các thử nghiệm lâm sàng đối chứng ngẫu nhiên và nghiên cứu tổng quan. Khuyến cáo bao gồm kết cục thai kỳ, chỉ định và chống chỉnh định của việc áp dục kẹp rốn muộn và vuốt dây rốn ngược về phía trẻ. Cụ thể:
TRƯỜNG HỢP ĐƠN THAI
- Trẻ sinh non (<37 tuần) và cực non (<28 tuần) thời gian để kẹp dây rốn muộn khuyến cáo từ 60 – 120 giây, trong trường hợp không thực hiện thì thời gian tối thiểu là 30 giây. Kẹp dây rốn muộn giảm nguy cơ tử vong chu sinh 30%. Kẹp dây rốn muộn không làm tăng nguy cơ hạ thân nhiệt ở trẻ sơ sinh
- Trẻ đủ tháng thời gian để kẹp dây rốn muộn khuyến cáo là 60 giây. Nghiên cứu chỉ ra kẹp rốn với thời gian dài hơn làm tăng nguy cơ tăng bilirubin máu.
- Kẹp dây rốn muộn được thực hiện ngang mức hoặc thấp hơn âm đạo đối với sinh thường và ngang vị trí vết mổ trong trường hợp mổ lấy thai.
𝗧𝗿𝘂̛𝗼̛̀𝗻𝗴 𝗵𝗼̛̣𝗽 𝗻𝗵𝘂̛̃𝗻𝗴 𝘁𝗿𝘂𝗻𝗴 𝘁𝗮̂𝗺 𝗰𝗼́ đ𝗶𝗲̂̀𝘂 𝗸𝗶𝗲̣̂𝗻, 𝗯𝗮́𝗰 𝘀𝗶̃ 𝗸𝗶𝗻𝗵 𝗻𝗴𝗵𝗶𝗲̣̂𝗺 𝗰𝗼́ 𝘁𝗵𝗲̂̉ 𝘁𝗵𝘂̛̣𝗰 𝗵𝗶𝗲̣̂𝗻 𝗵𝗼̂̀𝗶 𝘀𝘂̛́𝗰 𝘀𝗼̛ 𝘀𝗶𝗻𝗵 𝗸𝗵𝗶 𝘁𝗿𝘂̛𝗼̛́𝗰 𝗸𝗵𝗶 𝘁𝗶𝗲̂́𝗻 𝗵𝗮̀𝗻𝗵 𝗸𝗲̣𝗽 𝗱𝗮̂𝘆 𝗿𝗼̂́𝗻.
Đ𝗮̉𝗺 𝗯𝗮̉𝗼 𝘁𝗿𝗲̉ đ𝘂̛𝗼̛̣𝗰 𝗴𝗶𝘂̛̃ 𝗮̂́𝗺 𝘁𝗿𝗼𝗻𝗴 𝗾𝘂𝗮́ 𝘁𝗿𝗶̀𝗻𝗵 𝘁𝗶𝗲̂́𝗻 𝗵𝗮̀𝗻𝗵 𝗸𝗲̣𝗽 𝗱𝗮̂𝘆 𝗿𝗼̂́𝗻 𝗺𝘂𝗼̣̂𝗻: - Trẻ sinh non nên được đặt trong khăn ấm, hoặc trong các túi y tế chuyên dụng.
- Trẻ sinh đủ tháng có thể được đặt trong khăn ấm hoặc trên bụng của người mẹ sau khi sinh.
TRƯỜNG HỢP SONG THAI
- Kẹp dây rốn muộn có liên quan đến một số lợi ích: giảm nguy cơ nhập hoặc thời gian nằm tại hồi sức sơ sinh, nguy cơ thở máy,… do đó nên được cân nhắc trừ những trường hợp chống chỉ định.
- Nhiều bằng chứng cho thấy thời gian tối ưu để kẹp dây rốn muộn là từ 30 – 60 giây và cần được cân nhắc.
- Quá trình thực hiện kẹp dây rốn muộn không được làm gián đoạn việc sinh thai thứ hai.
Sử dụng thuốc gò tử cung
- Ở trẻ sinh đủ tháng, có thể tiến hành tiêm bắp hoặc truyền tĩnh mạch thuốc tăng go ngay khi sổ vai trước của thai cuối cùng.
- Ở trẻ non tháng, truyền tĩnh mạch ngay sau khi kẹp rốn hoặc tiêm bắp ngay khi sổ vai trước của thai cuối cùng.
Chống chỉ định tuyệt đối
B𝗮𝗼 𝗴𝗼̂̀𝗺: 𝗽𝗵𝘂̀ 𝘁𝗵𝗮𝗶, 𝘁𝗿𝗲̉ 𝗵𝗼𝗮̣̆𝗰 𝗺𝗲̣ 𝗰𝗮̂̀𝗻 𝗵𝗼̂̀𝗶 𝘀𝘂̛́𝗰 𝗻𝗴𝗮𝘆 𝗹𝗮̣̂𝗽 𝘁𝘂̛́𝗰, 𝗻𝗵𝗮𝘂 𝘁𝗶𝗲̂̀𝗻 đ𝗮̣𝗼 𝗰𝗵𝗮̉𝘆 𝗺𝗮́𝘂, 𝗵𝗼̣̂𝗶 𝗰𝗵𝘂̛́𝗻𝗴 𝘁𝗿𝘂𝘆𝗲̂̀𝗻 𝗺𝗮́𝘂 𝗰𝗵𝗼 𝗻𝗵𝗮̣̂𝗻, 𝗵𝗼̣̂𝗶 𝗰𝗵𝘂̛́𝗻𝗴 đ𝗮 𝗵𝗼̂̀𝗻𝗴 𝗰𝗮̂̀𝘂 𝘁𝗿𝗼𝗻𝗴 𝘀𝗼𝗻𝗴 𝘁𝗵𝗮𝗶.
Chống chỉ định tương đối
T𝗿𝗲̉ 𝗰𝗼́ 𝗻𝗴𝘂𝘆 𝗰𝗼̛ 𝘁𝗮̆𝗻𝗴 𝗯𝗶𝗹𝗶𝗿𝘂𝗯𝗶𝗻 𝗺𝗮́𝘂 (đ𝗮 𝗵𝗼̂̀𝗻𝗴 𝗰𝗮̂̀𝘂, 𝘁𝗿𝗲̉ 𝗴𝗶𝗼̛́𝗶 𝗵𝗮̣𝗻 𝘁𝗮̆𝗻𝗴 𝘁𝗿𝘂̛𝗼̛̉𝗻𝗴 𝘁𝗿𝗼𝗻𝗴 𝘁𝘂̛̉ 𝗰𝘂𝗻𝗴, đ𝗮́𝗶 𝘁𝗵𝗮́𝗼 đ𝘂̛𝗼̛̀𝗻𝗴 𝘁𝗵𝗮𝗶 𝗸𝘆̀,…) 𝗵𝗼𝗮̣̆𝗰 𝗺𝗲̣ 𝗰𝗼́ 𝗵𝗶𝗲̣̂𝘂 𝗴𝗶𝗮́ 𝗸𝗵𝗮́𝗻𝗴 𝘁𝗵𝗲̂̉ 𝗰𝗮𝗼, 𝗵𝗼𝗮̣̆𝗰 𝘀𝗮𝘂 𝗸𝗵𝗶 𝘀𝗶𝗻𝗵 𝘁𝗿𝗲̉ 𝘁𝗵𝘂̛́ 𝗻𝗵𝗮̂́𝘁 𝗼̛̉ 𝘁𝗿𝘂̛𝗼̛̀𝗻𝗴 𝗵𝗼̛̣𝗽 𝘀𝗼𝗻𝗴 𝘁𝗵𝗮𝗶 𝗺𝗼̣̂𝘁 𝗯𝗮́𝗻𝗵 𝗻𝗵𝗮𝘂.
Vuốt ngược dây rốn
- Cập nhật không khuyến cáo việc thực hiện vuốt ngược dây rốn ở những trẻ sơ sinh <32 tuần do tăng nguy cơ xuất huyết não thất.
- Thực hiện kẹp dây rốn muộn được khuyến cáo ở trẻ sinh đủ tháng và sinh non thay vì vuốt ngược dây rốn.
𝗧𝗮̀𝗶 𝗹𝗶𝗲̣̂𝘂 𝘁𝗵𝗮𝗺 𝗸𝗵𝗮̉𝗼:
1. Sarah D. McDonald, MD.Guideline No. 424: Umbilical Cord Management in Preterm and Term Infants. J Obstet Gynaecol Can 2022;44(3):313-322.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35300830/
2. Rabe H, Gyte GM, Díaz-Rossello JL, et al. Effect of timing of umbilical cord clamping and other strategies to influence placental transfusion at preterm birth on maternal and infant outcomes. Cochrane Database Syst Revi 2019;9(9):CD003248.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31529790/
3. Bhatt S, Polglase GR, Wallace EM, et al. Ventilation before umbilical cord clamping improves the physiological transition at birth. Front Pediatr 2014;2:113.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4203108/
4. Katheria AC. Neonatal resuscitation with an intact cord: Current and ongoing trials. Children (Basel) 2019;6(4):60.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31013574/
5. Fogarty M, Osborn D, Askie L, et al. Delayed vs early umbilical cord clamping for preterm infants: A systematic review and meta-analysis. Am J Obstet Gynecol 2018;2018(1):1e18.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29097178/
